#5: Bollen planten op De Boekhorst (11 nov 2022)

• Geplaatst op 6 Februari 2023
• Door Jan Willem Overmars
• 0

De aanplant van ruim 20.000 bollen op De Boekhorst

Voordat Sterkebollen.nl bestond hebben wij met regelmaat grotere tuinen en parken ‘in de bollen gezet’. Mijn moeder Trudi Woerdeman maakte het ontwerp en ik zorgde voor de uitvoering, vaak in samenwerking met een lokaal hoveniersbedrijf. We hebben zo vele miljoenen bollen geplant op zowel oude landgoederen als in nieuwe tuinen. Soms machinaal, soms met vrijwilligers. Ondertussen is Trudi met pensioen (haar collega Margo, van Vis à Vis Ontwerpers, maakt overigens nog wel complete tuinontwerpen) en is de webshop Sterkebollen.nl een succes. Het aanplanten van grotere projecten is dan ook op een laag pitje komen te staan maar het gebeurt elk jaar wel eens dat ik geen ‘nee’ kan zeggen op een lonkende aanvraag. Dit jaar kwam die aanvraag van De Boekhorst, een landgoed in Klein Dochteren (gemeente Lochem). In dit bericht vertel ik jullie over de aanplant van ruim 20.000 bollen, in opdracht van Pieter en Grace van Druten.

Pieter en Grace stuurden een mail met de vraag of ik voor hun landgoed een beplantingsplan van stinzenbollen wilde opstellen. De mail stuurden ze al in mei, keurig op tijd kan ik zeggen want dan is er voldoende tijd voor een plan en kunnen eventuele voorbereidingen zonder haast getroffen worden, voordat de bollenplanttijd op de deur klopt. En wat een toeval! Hun landgoed was van oorsprong eigendom van Winand Carel Hugo Staring, in 1808 geboren op kasteel De Wildenborch: onze buren op onze nieuwe locatie in Barchem.

Met zeven minuten reistijd is De Boekhorst een ware ‘thuiswedstrijd’. Dus ik ben op de fiets gestapt en heb voor hun een beplantingsplan gemaakt, bestaande uit acht verschillende plantlocaties waarvan we dit najaar vier locaties beplant hebben. Gefaseerd aanplanten heet dat: want bollen planten is nog best wel een klusje, zoals menig van jullie wel zullen weten! Gefaseerd aanplanten juich ik alleen maar toe want als het planten van de bollen leuk blijft is er dubbel plezier.

Zoontje Thorjan is ook een voorstander van gefaseerd aanplanten, het liefst in tijdsblokken van 2 minuten. Hier helpt hij mee met het mengen van de mix.

Voor de locaties die dit jaar beplant zijn (een gazon in de vorm van een ovaal, een flink stuk in losse grond onder de lindeboom, onder de tulpenboom in het gras, en langs de waterkant van de vijver) zijn vier verschillende beplantingsplannen gemaakt, met overlap naar elkaar toe. Dat betekent dat een bepaalde soort wel terug kan komen op een andere locatie, maar dan weer in combinatie met nieuwe soorten. Iedere locatie heeft vier tot zes soorten gekregen: van vroege bloei in februari tot late bloei in mei. Behalve in sommige delen van het gazon die eind april gemaaid gaan worden: daar zijn enkel de vroeg bloeiende soorten toegepast. De beplantingsdichtheid is op 25 tot 40 bollen per m2 gehouden. Met dit aantal heb je het eerste jaar nog geen overvloedig effect, maar na een aantal jaren succesvolle verwildering wel.

Op een donderdag in oktober zijn we van start gegaan. Pieter en Grace hielpen zelf beurtelings mee, en hadden nog drie jonge krachten geregeld. Zelf nam ik twee bevlogen medewerkers mee uit de bollenloods. Mijn zoontje van 1,5 jaar heeft zelfs ook even geholpen, maar hem zullen we maar niet meetellen. Zeven planters dus, 20.000 bollen. 20.000 gedeeld door 200 bollen per uur zijn 100 planturen te gaan, gedeeld door 7 zijn 14,28 uren per persoon. Dus binnen twee dagen moet het samen af zijn!

Handig weetje: een gemiddelde man of vrouw plant 200 bollen per uur. Goed om te weten als je een inschatting wilt maken van de planttijd.

Bollen die geplant worden als één mix (zoals in het ‘ovaal’) mix ik vooraf in de kruiwagen. Dan vul ik p9 potjes (dat zijn de standaard vierkante potjes voor vaste planten) voor 1/3e vol met bollen, een flinke bodem dus maar zeker niet vol. Er gaan 24 p9 potjes in een krat. Uiteindelijk heb ik 6 kratten met bollen (met ieder dus 24 potjes) over het ovaal van circa 120m2 verspreid. Vanuit deze kratten zijn de potjes met bollen uitgezet. Zo krijg je een beste verdeling van de bollen en heb je niet het risico dat delen overslagen worden. Zie foto!

De bollen worden per één of twee geplant. Met het great dixter schepje. Ieder potje bollen is voor circa 2m2. Egaal inplanten is hier het sleutelwoord, zonder dat het op rijtjes komt te staan.

Heel simpel maar het werkt: de mix verdelen in p9 potjes

De kratten met de potjes verdeeld over het 'ovaal'

Onder de lindeboom zijn sommige soorten over de hele locatie geplant. Dus dat was gewoon potjes (tot 1/3e) vullen met één soort en gelijkmatig verspreiden. Andere soorten gingen niet door elkaar, dus die werden als groepen uitgezet en daar geplant.

Donderdag en vrijdag hebben we gezwoegd. Wist je dat tijdens het bollen planten allerlei leuke gesprekken op gang komen? Zo vertelde de opdrachtgever Pieter mij over ‘ACW’. Ik durf best wel wat goeds over mezelf te vertellen maar ik kan niet zeggen dat ik veel van kunst of cultuur weet. ACW zei mij dus zo niks maar ik had beter moeten weten: het zijn de voorletters van Anthony Christiaan Winand Staring, één van de weinige romantische dichters die Nederland gekend heeft, een prominent politicus én bewoner van De Wildenborch in het begin van de 19e eeuw. Dus 200 jaar geleden was ‘ACW’ onze buurman… gelukkig is er in Almen een museum over de familie Staring (museum Staal); geen toeval dus dat je ons daar dat weekend trof om onszelf bij te spijkeren over de lokale geschiedenis (overigens behoorde onze plek in Barchem 200 jaar geleden tot de ‘woeste gronden’: onontgonnen zompige gebieden waar ‘clandestien’ gewoond werd. Op maar 700 meter afstand van het kasteel maar omdat het niet onder de macht van kasteel De Wildenborch viel nooit een pachtboerderij geweest).

De potjes met bollen uitgezet en het plantwerk in volle gang

Het kwam nét niet helemaal af. De laatste 1400 bollen langs de waterkant zijn de week erop door Pieter en Grace zelf geplant. Hun dochter Neeltje heeft nog meegeholpen. Na afloop appte hij mij: ‘een mooie gezinsactiviteit. Van harte aan te bevelen;)’.

Handig weetje: waar weinig aan denken bij het aanplanten van een ‘lange bloei mix’: het loof van de uitgebloeide soorten kan de bloei van soorten die later in de lente bloeien belemmeren. Beheers je dus met het aantal vroegst bloeiende soorten zoals sneeuwklokje tot max 10%. Plant je dus op 10m2 250 bollen die bloeien vanaf februari tot in april of zelfs mei, neem dan slechts 25 sneeuwklokjes.

Meer advies nodig? Ga naar onze adviespagina's of bestel het boek Tuinieren met stinzenplanten (Trudi Woerdeman).